Aralar
Aralar Gipuzkoa eta Nafarroa artean kokatutako mendilerroa da. Bere azalera 208 km2-koa da, horietatik herenbat Gipuzkoari dagokiona eta beste bi herenak Nafarroari. Eremu malkortsuak mendi gaineko belardiekin eta urtean zehar kolorez aldatzen joaten diren fagadi ikusgarriekin nahasten dira. Aralargo mendilerroan ugariak dira mendi trikuharriak edo eta aintzinako giza aztarnak. Nabarmentzekoa da ere aurkitu dezakegun mendi ibilbide kopurua.
Aralargo Mikel Donearen santutegia esanai esanguratxua dauka Euskal Herriko mitologian. Santutegiaren barruan Goñiko Teodosiok engaño baten ondorioz bere emaztearen gurasoak hil ondoren ezarri zioten zigorra ordaintzeko eramaten zituen kateak ikusi ditzazkegu. Aralargo erensugea garaitzeko Mikel Doneari laguntza eskatu eta honek kateak apurtu zizkionean.
Aralargo menditontor garaienak hauek dira:
- Irumugarrieta (1.431 m.)
- Aldaondo (1.411 m.)
- Ganbo (1.402 m.)
- Pardarri (1.393 m.)
- Beoain (1.359 m.)
- Txindoki edo Larrunarri (1.346 m.)
Sakanatik, gure bailaratik Aralar ezagutzeko aukera interesgarria Lizarrutiko interpretazio zentrura gerturatzea da. Etxarri Aranatz eta Ataun arteko mugan dagoena. San Miguelera itzotzeko berriz, Uharte Arakiletik irtetzen dan pista asfaltatu batetik kotxez igotzeko aukera daukagu.
